بازگشت
اعتماد متقابل، اساس تداوم نشست هاي منطقه اي
محمد اسحاق فياض محمد اسحاق فياض

 نشست سه جانبه روساي جمهور سه كشور همسايه افغانستان، ايران و پاكستان در تهران برگزار گرديد. اين سومين نشست منطقه اي سه كشور همسايه است كه در حد سران اين كشور ها برگزار مي گردد. اساس نشست های مشترک میان سه کشور همسایه  در حاشيه كنفرانس اكو در تهران میان سران سه کشور گذاشته شد و در 21 حمل اولین نشست آن در قالب معاونان وزاری خارجه در اسلام آباد برگزار گردید.

  در دومين نشست سطح مقامات ملاقات كننده بالا تر رفت وبه وزراي خارجه سه كشور ارتقا يافت. وزيران خارجه کشورهای ایران و پاكستان اقایان منوچهرمتکی و شاه محمود قریشی در هفتم ثور سال جاري وارد کابل گردیدند و دومین اجلاس سه جانبه در قالب وزرای خارجه سه کشور در کابل برگزار گردید. اكنون در سومين نشست سطح مقامات از وزراي خارجه به سران سه ارتقا يافته است و سومين نشست مشترك سه جانبه در سطح  رهبران اين كشور ها در تهران برگزار گرديد.

طبيعي است كه نفس اين نشست ها و رفت و آمد ميان سه كشور همسايه مي تواند پيامد هاي خوبي برجاي بگذارد و سوء تفاهماتي موجود ميان همسايگان را برطرف نمايد. هر سه كشور هركدام به نوبه خود چالش ها و مشكلات امنيتي و اقتصادي دارند كه در صورت تداوم اين نشست ها و احترام متقابل نسبت به مردم و دولت هاي يك ديگر مي تواند با همكاري يك ديگر به  حل اين گونه چالش ها بپردازند. اما اين نكته نيز نيابد از اذهان دور داشت كه نوعي فخرفروشي در ادبيات ديپلماتيك به كار گرفته شده ميان نمايندگان هرسه كشور نشان  از مواضع آنان دارد و نشان مي دهد كه  هنوز هم اين نشست ها در عين حالي كه در سطح سران اين كشور ها برگزار گرديده است، بيشتر به تعارفات سيساي مي ماند تا برداشتن گامهاي واقعي.

 تحليلگران رسانه هاي ايراني همه از بن بستي سخن مي گويند كه دولت مردان افغاني در مذاكرات شان با امريكا، پاكستان و نشست سه جانبه افغانستان و پاكستان در تركيه بدان مواجه شدند و اكنون اين ايران است كه مذاكرات سه جانبه را براي افغانستان رهبري مي كند تا راه حلي براي برون رفت از بحران افغانستان پيدا شود. در حالي نشست سران سه كشور همسايه بيشتر روي موضوع همكاري متقابل در زمينه تروريسم، مبارزه با مواد مخدر و روابط اقتصادي دور مي زند نه برون رفت ار بحران افغانستان، زيرا واقعيت اين است كه هر سه كشور از ناحيه تررويسم تهديد جدي مي شود.

سخنان اقاي كرزي در اين اجلاس نيز روايت گر همين واقعيت است. موضوع اصلي سخنان كرزي اعتماد متقابلي بود كه بايد ميان سه كشورز ايجاد گردد.

رئیس جمهور کرزی گفت: اگر ما( افغانستان ، ایران و پاکستان)، با صداقت كامل و با در نظر داشت منافع ملي كشورهای مان با هم همكاري نماييم، نيازي به كشورهاي ديگر نخواهيم داشت. همكاري ميان سه كشور همسايه، هم دين و هم فرهنگ از ضروريات ايجاد يك زندگي آرام براي مردم سه كشور و ايجاد امنيت پايدار درمنطقه است. اين اجلاس بايد از سالها قبل برگزار مي شد و اگر سه كشور باهم در عرصه‌هاي مختلف همكاري هاي لازم را داشته باشند، هم در كشورهاي ما و هم در منطقه امنيت ، آرامش و رفاه برقرار خواهد شد.

من از جانب افغانستان اطمينان مي دهم كه مردم كشورم در تمام زمينه‌ها از جمله امنيت، اقتصاد، تعليم و دادو ستد و تجارت همكاري‌هاي لازم را با كشورهاي همسايه خود داشته باشند. ما در منطقه با مشكلاتي ازجمله جنگ، افراطي گري و نفاق روبرو هستيم و افغانستان 30 سال در آتش جنگ سوخته و اگر همكاري‌هاي منطقه‌اي و سه كشور همسايه به نحو احسن مي بود امروز وضع افغانستان و پاكستان اينگونه نبود.

اقاي احمدي نژاد رئيس جمهور ايران نيز در اين اجلاس گفت: در شرایطی که این منطقه همواره از نقاط مختلف دور و نزدیک جهان تحت فشارهای سنگینی قرار دارد این نشست صمیمی برکات فراوانی برای سه کشور و همچنین تمام ملت های منطقه خواهد داشت.

آصف علی زرداری رئیس جمهور پاکستان هم گفت: در این مقطع حساس تاریخی منطقه، مسئولیت سران سه کشور برای تقویت صلح و ثبات و امنیت بسیار سنگین است و نشست تهران گام ارزنده ای در این زمینه به شمار می رود.

 هرچند كه در اين نشست موافقت هاي نامه هاي مهمي به امضا نخواهد رسيد، اما اهميت اين اجلاس در تداوم آن است كه سال ديگر اجلاس سران در اسلام آباد برگزار خواهد شد. در كنار اين موضوع نكته اساسي كه سران سه كشور را دور هم جمع كرده تهديدات تررويستي است كه هرسه كشور را را هدف قرار داده است. اگر تحليل گران سياسي موضوع اصلي اين نشست ها را فقط منحصر به بحران افغانستان بداند تحليل اشتباه خواهد بود، وضعيت فعلي و تحولات منطقه اي طوري پيش آمده است كه هرسه كشور را در گير با افراطي گري كرده است در اين ميان ايران هرچند به صورت مستقیم با  جريان تروريستي القاعده و طالبان در گیر نیست، اما به صورت غیر مستقیم اين كشور را تهديد مي كند. ایران تا یک سال پیش به دلیل مقابله با امریکا  متهم به همكاري با طالبان بود، اما این کشور همیشه به نیروهای طالبان به صورت یک گروه افراطی نگریسته است که دست شان به خون 9 دیپلمات این کشور در مزار شریف آلوده است.ایران در مرزهای شرقی خود گرفتار نوعی افراطی گری است كه ارتباط نزديكي با تروريسم بين المللي دارد، گروه افراطی جند الله که با القاعده و طالبان همکاری نزدیک دارد، از دشمنان سرسخت جمهوری اسلامی ایران به شمار می رود و تا کنون حملات مرگباری به مرزبانان ایرانی در ولایت سیستان و بلوچستان انجام داده است و این گروه در سایه حمایت طالبان و القاعده در پاکستان فعالیت دارد و تلاش های ایران تاکنون برای نابودی و یا دستگیری رهبران این گروه در ایالت بلوچستان پاکستان موثر نبوده است. هم اکنون نیروی عظیمی از نظامیان سپاه پاسداران ایران از جمله سپاه قدس که زبده ترین نیروی زمینی سپاه است، در مرز های شرقی میان ایران و پاکستان مستقر شده اند تا از حملات گروه افراطی جند الله و نیز القاعده جلو گیری نمایند، چندی پیش القاعده ایران را  تهدید کرده بود که مذاکرات خود را با امریکا قطع  کند و این کشور را ازادامه مذاکره با امریکا برسر مسایل هسته ای برحذر داشته بود. ایران نیز از سوی مرزهای شرقی توسط افراطی گری و تروریسم تهدید جدی می شود واین گونه نيست كه اين کشور از تهديدات جريانهاي افراطي بدور مانده باشد، بلكه براي فايق آمدن به اين مشكلات نياز به همكاري جدي ميان سه كشور دارد ، تا بتواند فشار بیشتری به گروه افراطی جند الله وارد ساخته و در برابر حملات احتمالی القاعده به مقابله برخیزد و نیز بتواند تسلط بیشتری در مرزهای شرقی خود داشته باشد.

 روشن است كه افغانستان و پاكستان درگيري مستقيم با تروريسم دارد و قرباني اين جريان افراطي شده اند.

باتوجه به اين پسمنظر اجلاس سه جانبه تهران در صورتي موفق خواهد بود كه اعتماد متقابل ميان رهبران هرسه كشور با يك ديگر به وجود آيد.


May 30th, 2009


  برداشت و بازنویسی درونمایه این تارنما در جاهای دیگر آزاد است. خواهشمندم، خاستگاه را یادآوری نمایید.
 
بازگشت
گزیده مقالات